Nogal stuitend! Hoe nu wereldwijd de zeevarenden worden behandeld. Een verschijnsel dat met name door de Covid-pandemie nog eens hardhandig werd onderstreept. Als paria’s van de laagste kaste worden de zeevarenden geconfronteerd met weigerachtige havenautoriteiten die helemaal van God los zijn.
Toen de pandemie uitbrak zaten zeshonderdduizend zeevarenden als ratten in de val. Mochten vaak nergens meer een haven binnenlopen om mensen te ontschepen. Alleen nog als schepen lading bij zich hadden voor een haven, mochten zij naar binnen. Lading mocht aan de wal, mensen niet. Tientallen grote cruiseschepen zaten met vele tienduizenden kerngezonde bemanningsleden die vrijwel nergens meer aan wal mochten om een vliegtuig naar huis te pakken. Veel grote cruiseschepen moesten duizenden mijlen omvaren om hun bemanning aan wal te zetten in havens die wel nog open waren. Bemanningen die na een termijn van vier of zes maanden hard werken voor verlof naar huis wilden, konden niet van boord. Alle afdelingen bemanningszaken van rederijen moesten de gekste stunten uithalen om nog ergens iemand naar huis te laten gaan. Meestal lukte het niet en moesten de mensen noodgedwongen aan boord blijven. Met tienduizenden schrijnende gevallen als gevolg. Havenautoriteiten over de hele wereld toonden geen enkel begrip voor mensen die om allerlei dringende nood-zaken naar huis moesten worden gerepatrieerd. Kerngezonde bemanningsleden van schepen in de haven mochten geen stap aan de wal zetten. Streng verboden, zelfs de diepgang aflezen vanaf de kade was nog verboden. Een maandenlange totale massa-hysterie!
Het zeemansleven was dus voor de zeelieden de laatste tijd al niet bepaald een enorm voorrecht. Maar zelfs voor diegenen die aan boord stierven, ging de gijzeling postuum doodgewoon door. De gezagvoerder van het Italiaanse containerschip ‘ITAL LIBERA’ stierf aan boord in de Indische Oceaan half april 2021, door Covid-19. Door tal van Aziatische havens, waaronder de vooraanstaande wereldhaven Singapore, werd het schip toegang tot de haven geweigerd, alleen om het stoffelijk overschot aan land te zetten. Het lijk heeft twee maanden in de diepvries gelegen totdat de rederij een Averij Grosse verklaarde om op kosten van de verzekeraars het schip duizenden mijlen te laten omvaren naar het thuisland van de overleden kapitein, voor een respectvolle begrafenis. De Roemeense kapitein van het schip ‘VANTAGE WAVE’ stierf op 19 april 2021 door hartfalen terwijl het schip ten anker lag op de rede van de Chinese haven Guishan. Aan boord van het schip was geen sprake van Covid-19. Ondanks alle verzoeken en diplomatieke druk werd het door de Chinese havenautoriteiten botweg geweigerd om het stoffelijk overschot naar Roemenië te laten repatriëren. Op minstens nog vijftien andere schepen hebben zich de afgelopen maanden dezelfde lugubere scenario’s voorgedaan waarbij stoffelijke overschotten van overleden beman-ningsleden door morbide havenautoriteiten werden geweigerd en gedurende lange tijd aan boord moesten blijven. Zonder dat er concrete cijfers bekend zijn, werden er ook heel veel met Covid-19 besmette zwaar zieke zeelieden van schepen die in een haven lagen, geweigerd om in een plaatselijk ziekenhuis op te nemen. Altijd met het verhaal dat er geen plaats meer zou zijn. Op 23 maart 2021 voer de ‘EVER GIVEN’ zich vast muurvast in het Suezkanaal, was een week later weer los en wordt sindsdien vastgehouden door de Egyptische autoriteiten, ten anker liggend op het Grote Bittermeer. De 25-koppige bemanning mocht niet van boord en kon dus ook niet worden afgelost. Volgens de Egyptenaren zogenaamd vanwege Covid-19 reglementen. Maar in werkelijkheid wordt de bemanning, net als het schip, doodordinair gegijzeld als afpersing om het absurde schadebedrag van 550 miljoen dollar betaald te krijgen. ‘A bloody shame!’
Al bij al blijkt dat er wereldwijd er op een hele schofterige wijze met zeevarenden wordt omgesprongen. Alle andere narigheid en ellende, bijvoorbeeld moorden en kidnappen door piraterij, blijven dan verder nog maar even buiten beschouwing. Gloedvolle betogen over die enorme betekenis van de zeevarenden voor onze economie zijn hier verder ook niet zo relevant. Dat geldt namelijk ook voor een heleboel andere beroeps-groepen. Maar het getuigt vooral van geen enkel respect voor de medemens. Een van de weinige zinvolle dingen van de Covid-19 pandemie is dat het op vaak hele confronterende wijze duidelijk is geworden dat op veel plaatsen over de hele wereld de menselijke beschaving en het fatsoen toch maar een minuscuul en flinterdun laagje is gebleken. De EU heeft bij monde van de EU Commissie vrij snel het belang van de repatriëring van zeevarenden in de havens van de diverse lidstaten onderstreept en gevraagd speciale havens aan te wijzen waar de zeevarenden van boord kunnen en naar huis kunnen reizen. Er is hierover natuurlijk eindeloos veel vergaderd, stapels rapportages en nota’s geschreven. Maar de praktijk is veel weerbarstiger dan al die bureaucratische papieren tijgers en zodoende ligt de zeeman ook nu nog steeds aan een van de laatste spenen. En dat voor een beroepsgroep die toch negentig procent van het mondiale goederentransport voor z’n rekening neemt.