De Nederlanders gingen na het einde van de Tweede Wereldoorlog niet met elkaar in debat, maar spogen in hun handen en rolden de mouwen op om samen het verwoeste land opnieuw op te bouwen. Zelf heb ik meegemaakt en gezien hoe na een rampzalige orkaan op 1 februari 1953 de ondervonden ellende door een heel land werd gedeeld en dat met de later als “Rotterdams” bekend geworden mentaliteit van het “niet lullen maar poetsen” alle dijken weer werden gedicht, de polders drooggemalen en de huizen werden herbouwd.Dat kwam door onze onverzettelijkheid, door onze solidariteit en door onze daadkracht. Die dichtten wij destijds onszelf toe en dat was voor de meeste getroffenen datgene waarmee zij hun hoop voor de toekomst weer wisten te herpakken. De toenmalige regeringen waren leidend en inspirerend in die processen, daarop mocht door de getroffen burger helemaal worden vertrouwd.
Sinds die tijd is er veel gebeurd met onze samenleving, heel veel goede dingen en ook wat mindere glorieuze zaken. Godzijdank zijn wij sinds 1953 bespaard gebleven voor rampen die het hele land totaal dreigden te ontwrichten. Al waren de Bijlmerramp en de Enschedese vuurwerkramp afschuwelijke gebeurtenissen met een diepe impact. Maar onze moderne Nederlandse samenleving heeft nog geen echte lakmoesproef hoeven te doorstaan hoe we nu zouden reageren als het ergens totaal mis gaat. De situatie in delen van Groningen waar mensen in angst leven vanwege de steeds zwaarder wordende aardbevingen, doet echter het ergste vrezen.
Ongeveer zestigduizend huizen zijn of dreigen daar zwaar te worden beschadigd door de aardbevingen ten gevolge van de aardgaswinning. Indringende beelden van fraaie huizen met hele lelijke scheuren, huizen met onderstutting aan de buitenkant, maar zelfs ook huizen waarvan het interieur al totaal verziekt is door stutten en stellingpalen. Vanzelfsprekend zijn alle huizen in dat gebied intussen vrijwel onverkoopbaar en dus waardeloos geworden. Nog veel erger is de angst waarin de meer dan honderdduizend bewoners van al die beschadigde huizen dag en nacht moeten leven voor een volgende beving die weer wel eens een stuk zwaarder zou kunnen zijn dan de vorige. Vanzelfsprekend zijn er daar vele duizenden mensen die elke nacht slecht slapen omdat ze bij het minste gerucht verschrikt overeind schieten.
Als een soort Kafka-achtige ervaring moeten al deze nuchtere Groningers tot de verbijs-terende conclusie zijn gekomen dat al deze ellende hen wordt aangedaan door een klaarblijkelijk onbetrouwbare overheid. Deze onbetrouwbaarheid heeft een historie van boordevol verkeerde en valse informatie over de mogelijke gevolgen van de aardgas-winning in dat gebied. Van een hele geringe bodemdaling van enkele centimeters, moest de overheid schoorvoetend toegeven dat het wel eens ietsje meer kon worden. Maar daar zou het dan ook wel bij blijven…! Het eerste bevinkje werd weggewuifd, maar intussen zitten ze daar al op 3,6 op de schaal van Richter met grote schade aan huizen. Volgens een geheim gehouden rapport zouden de bevingen nog weleens kunnen toenemen tot een waarde van 5 en zelfs 6 op de Richterschaal. Voor de niet-geologen onder u; deze schaal is logaritmisch opgesteld, waar 6 niet gelijk is aan 2 x 3, maar een exponentieel veelvoud daarvan. In Groningen dreigen dus vanaf nu verwoestende aardbevingen waarbij ook wel eens slachtoffers zouden kunnen vallen…
Onze regering wacht intussen het zoveelste rapport af dat in januari moet verschijnen. Al vele maanden roept de verantwoordelijke minister Henk Kamp dat hij daar toch echt eerst op moet wachten voor hij ook maar kan overwegen iets te gaan doen. Maar dat “iets” kan er natuurlijk nooit uit bestaan om de gaskraan maar eens fors te knijpen. Want dat zou onze hele samenleving ontwrichten, althans in economische zin.
Ik probeer me voor te stellen hoe een Groninger in zijn gescheurde huis met stutten buitenom en palen in de kamer naar het gedraai van zo’n “bewindsman” zit te kijken of te luisteren. De verbijstering, het ongeloof en de frustratie moet groot zijn. Een overheid die de afgelopen decennia voor meer dan 200 miljard euro op een, naar nu blijkt, puur onverantwoorde wijze aan gas uit de bodem onder je huis vandaan heeft gehaald, houdt relevante informatie met nog slechter nieuws wel maandenlang geheim en zegt nu te moeten wachten op weer een volgend rapport…
Als geboren Zeeuw herken ik helaas een duidelijke parallel met 31 januari 1953. Iedereen langs de waterkant wist toen al dat het mis moest gaan, maar de lokale besturen, Rijkswaterstaat en regering hielden zich muisstil en lieten de Zeeuwen de prijs betalen. Nog veel oudere Zeeuwen slapen slecht bij zwaar stormweer. Maar de Groningers in de wingewesten van de NAM slapen elke nacht slechter naar-mate er meer dreigend nieuws bekend wordt en er geen enkele maatregel wordt genomen. Van oeverloos overleggen en voortdurend foto’s maken van die scheuren in die huizen, gaan die Groningers heus niet beter slapen. Het zou ons, de Zeeuwen sieren als de verst van Groningen gelegen Nederlandse provincie en als de bevolkingsgroep die na 1 februari 1953 nog wel optimaal heeft mogen profiteren van het saamhorigheidsgevoel van de rest van de Nederlanders, aan de Groningers minimaal onze blijken van solidariteit aan te bieden. Wegkijken van de Groningse misère zal het failliet betekenen van wat ooit de nationale solidariteit werd genoemd. De grote provinciale Zeeuwse manifestatie ter ondersteuning van de Groningers kan dan maar één naam krijgen…‘Beurzen open… gaskraan dicht!’